* 1957

ODTÜ İşletme’ nin deli ama çok bilge, hem en sevilen hem en nefret edilen profesörü Muhan Hocanın Strateji Yönetimi dersinin ilk sınıfı öğretim üyelerinin bile katılımıyla geçer ki her senesi ayrı ilginçtir. Derslerinden birinden bir anekdot:

Muhan Soysal tepegöze bir Picasso resmi koyar. Herkes bakar bakar ama tarzı zaten kubik olan sürrealist resimde sanatla fazla ilgilenmeyenlerin anlayabileceği çok az şey vardır.

Bozuk perspektifli bir oda, sarı uzun saçlı yaratığa benzeyen bir şey. Etrafında başka yaratıklar, yerde yine bir yaratık ve arkadaki şekli bozuk içi parlak dikdörtgenin içinde başka bir şeyler daha.

5-10 dakika hiçbir şey söylemeden sınıfı izleyen hoca, birazdan Picasso’nun resmini alıp Meninas’ın bir resmini koyar. Bu resimde sandalyenin üzerinde oturan sarı uzun saçlı bir aristokrat kızının etrafındaki dadıları onun saçını tararken yerde köpeği yatmaktadır. Ve babası arkasından ışık sızan kapıdan kızını izlemektedir.

Ancak ikinci resmi görünce Picasso’nun resmindeki öğelerin ne olduğunu ve bu resmin Meninas’ın tablosuna gönderme olarak yapılmış olduğunu fark eder tüm sınıf.

Muhan Soysal hiç unutamayacağımız dersini verir:

“Hayatta hiçbir şey Meninas’ın resmi kadar belirgin ve net değildir. İş hayatı gerçekleri size Picasso’nun resmindeki gibi şekil değiştirmiş olarak gösterir. Picasso’nun resmine bakıp, Meninas’ın resmini görebilenleriniz başarılı olacak, diğerleri kubik şekillere bakıp yanlış anlamlar çıkarmaktan gerçekleri hiç göremeyecek.”

*1656

Tarzı kubik olan Picasso’nun surrealist resminde;
Bozuk perspektifli bir oda, sarı uzun saçlı yaratığa benzeyen birşey. Etrafında başka yaratıklar, yerde yine bir yaratık ve arkadaki şekli bozuk içi parlak dikdörtgenin içinde başka birşeyler daha.

-Ne anlıyorsunuz peki? şimdi alttaki resme bakın…
Velazquez ‘in bir resmidir … Bu resimde sandalyenin üzerinde oturan sarı uzun saçlı bir aristokrat kızının etrafındaki dadıları onun saçını tararken yerde köpeği yatmaktadır. Ve babası arkasından ışık sızan kapıdan kızını izlemektedir.
Ancak, ikinci resmi görünce Picasso’nun resmindeki öğelerin ne olduğunu ve bu resmin Velazquez ‘in tablosuna gönderme olarak yapılmış…

Not : Soldaki adam ressam Velazquez’in ta kendisi. Arka planda kalan bir aynada ise kral ile kraliçenin yansımasını görmekteyiz.
‘Las Meninas’; felsefecilerin, sanat tarihçilerinin, zihniyet arkeologlarının, eleştirmenlerin ciddi kafa yorduğu nadide resimlerden biridir.
ispanyolca “nedimeler” demek olan Velazquez’in Las Meninas tablosu dunyanin en buyuk 3. ya da 4. muzesi olan “madriddeki prado” muzesinde bulunmaktadir.
Picasso versiyonu da cesitli varyasyonlariyla beraber “barcelona’daki picasso muzesi”ndedir.
Diego de Silva y Velazquez “kübizm”in ilk temsilcisi olarak kabul görmektedir . Nedimeler/Las Meninas 1600’larda yapılmış olmasına rağmen en popüler kübist Picasso’nun bu stili kaç yüzyıl sonra kullanmış ve geliştirmiştir. O kadar önceden ileri gitmiş.

Bizi takip edin