Black Friday – Kara Cuma Nedir? Hikayesi Nedir?

Merhaba dostlar tarihe dikkat ettiniz mi? “29 Kasım 20xx”  eee ne olmuş yani diyebilirsiniz. Black Friday – Kara Cuma Nedir? Hikayesi Nedir? sorusu. Aslında bu tarih bizim için pek bir şey ifade etmese de Birleşik Amerika, Kanada, İngiltere ve bazı Avrupa ülkeleri için çok şey ifade eden kelime “Black Friday yani Kara Cuma” ama artık ülkemizde kara Cuma yakıştırması yapılmıyor.

Sanırım iki yıl önceydi bazı mağazalar ilk kez kullanmıştı da bizim bazı kesimler hemen çıkışmıştı. Ne diyorsun? Kardeşim Cuma mübarek gün asla kara olamaz. Tamam, belki hak verilebilir, belki verilemez ama biz iste sek’te isteme sek’te Dünya düzeni bunu getirip dayatıyor ister al ister alma ama artık internet ve iletişim sayesinde sen kullanmasan da genç kuşak anında kullanıyor.

Peki, hazırsanız işin aslını anlatmaya başlıyorum. Bu “Black Friday” olayının altında yine gâvur icadı yatıyor Amerika ve tüketim toplumu oluşturma çabaları diyebiliriz. Ey Amerika Anneler günü, Babalar günü gibi faydalı icatların yanında ses etme sek’te sevgililer günü gereksiz bir icadı bile dayatıp kabul ettirdin.

Utanmaz adamlar şimdide kalkıp “Black Friday – Kara Cuma”yı mı? Uydurdun. Yok, aslında bu hikâye böyle değil adamlar 1932 yılından beri “Black Friday – Kara Cuma” diye bir çılgınlığı o gün bugündür kutluyorlar.

Diğer Günlere de Giydirelim

Önce biraz kızıyorum millete para harcatmanın bir yolu diye ama gavur yapıyor abi bakıyor piyasa hareketsiz durgun şıp diye bak bu günü anneler günü yapalım. Biz bunu zaten kabullendik feda olsun annemize diyip ses etmiyoruz zaten kutlamaya kalksak bir günde ödenecek bir borçta değil zaten maksat annelerimize çam sakızı çoban armağanı bir hediye alıp vermek. Bitti mi? hayır babalar günü ona da “OK” diyoruz adamlar düşünmüş Dünyanın sonu değil ya canım babam diyoruz bir hediye de babamıza veriyoruz. Bitti mi? Yok canım biter mi? Sevgililer günü diye bir şey var.

Zaten bundan yıllar evvel yazmış olduğum 14 Şubat sevgiler günü neden kutlanmaz? İsimli makalem vardı ama sonradan adını 14 şubat sevgililer günü diye kısaltmıştım onu okuyabilirsiniz ya da hiç okumadan direk tepki gösterebilirsiniz yılda bir kez geliyor zaten terbiyesiz herif diye bilirsiniz ama tavsiye ediyorum okuyun ve neden kutlanmaz görün.

Neyse konumuza dönüyorum zaten yeterince gün icat edememiş Amerika 1932 yılında kalkıp ortaya “Black Friday – Kara Cuma” olayını atıyor. Bu gün aslında ilk Amerika’ya ayak basan göçmenlerin kutladığı şükran gününü takip eden ilk cumaya denk geliyor ki bu hep 29 Kasım tarihi dir. Dur şimdi şükran günüde neymiş icat çıkarma diyeceksiniz ama cadılar bayramını kutlayan yeni nesil bunu da kutlarsa ne yapıyoruz şaşırmıyoruz. Devam ediyorum bu önemli gün neredeyse Noelin (Yeniyıl kutlamaları) başladığı kabul edilen günlerde denk geliyor. Bu sayede Amerikan vatandaşlarını satıcılar ve devlet donuna kadar borçlandırıyor. Amerika’nın özel günleri hatırlatayım:

14 Şubat	“Sevgililer günü”
14 Nisan	“Paskalya Bayramı”
Mayıs ayının ikinci haftası Pazar günü	“Anneler Günü”
Haziran ayının üçüncü haftası Pazar günü	“Babalar günü”
31 Ekim	“Cadılar bayramı”
Kasım ayının ilk Perşembesi	“Şükran Günü” ya da “Hasat Festivali”
29 Kasım	“Black Friday – Kara Cuma”
25 Aralık	“Noel Kutlaması”
1 Ocak	“Yeni Yıl”

Ülkemizde Nasıl?

Tabloda görüldüğü gibi senenin son aylarında adamların hediye alıp para harcamaktan nefes almaya fırsatı yoktur. Bu tarihlerde çılgın gibi para harcamaktadırlar.  Peki, kardeşim neden “Black Friday – Kara Cuma” başka isim mi yoktu derseniz. Bu çılgınlığa katılıp ellerinde kalan ya da eski tarihli ürünlerde acayip cazip fiyatlarla satmaktadır. Hatta bu fiyatlar zaman,  zaman maliyetin altında da verilmektedir. Yoksa ülkemizde yalandan fiyatın üzerini çizip indirdik işte alırsanız Ekim almazsanız Kasıma indirimiyle alakası yoktur.

Birazda Tarihçe

Bu mağaza Amerika’da walmart diye bilinmektedir. Sabahın erken saatlerinde kepenklerini açan firmalar geç saate kadar açık olur. Küçük not; çalışanlar tarafından “Black Friday- Kara Cuma” olarak adlandırılmış dediyseniz maalesef bilemediniz yazıyı okumaya devam edin Kazaların bir çoğununda bu walmart denilen mağaza da gerçekleşmiş olması tesadüfî değildir. İnsanlar geceden gelip sıraya girmekte olup elektronik ürünlerde yüzde elli indirim yapıldığı da görülmüştür. Kazalardan birisi 2006 yılında Ohio eyaletinde mağaza çalışanlarının kapıyı açmasıyla insanların hücum edip çalışanları ezmesiyle olmuştur. Neyse ki müşteriler tarafından ezilen gariban çalışanlar yaralanmasına rağmen ölmemiştir.

2008 Yılında saat 05:00 bekleyenlerin mağaza kapılarına dayanıp kırarak içeri hücumu sonrası ezilen 34 yaşındaki çalışan diğerleri kadar şanslı olmayıp olay yerinde can vermiştir. Adam orada can çekişirken müşteriler alışverişe devam edip çokta üzülmemişlerdir.

2010 yılında araya sızmaya çalışan sırada bekleyenleri silahla tehdit etmişler ama ölen olmamıştır. Aynı yıl Wisconsin eyaletinde Toys-Rus mağazasına gelen bir kadın sıraya kaynak yapmaya çalışıp uyarılınca herkesi öldürmekle tehdit edince tutuklanmıştır.

2012 yılında Florida Eyaletinde iki kişi araç parkı sebebiyle tartıştı taraflardan biri silahını çekerek diğerini vurunca tutuklandı.

Tüm bunlar bir yana Philedelphia’da 1962 yılında yoğun kar yağışı ve “Black Friday- Kara Cuma” alışverişine çıkanların oluşturduğu trafik ve bunun sonucu olarak orataya çıkan kazalar sonrasında “Black Friday- Kara Cuma” diye anılmaya başlamıştır.

Almanya da Kara Cuma

Ülkemizde durum nedir? “Black Friday- Kara Cuma” indirimleri nasıldır? Kısaca bir göz atalım. Çocukluk döneminde “Black Friday- Kara Cuma” Almanya’dan kesin dönüş yapan arkadaşlarımdan biri bahsetmişti.  Kara Cuma öncesi eski eşyalar garaj satışıyla elden çıkarılır çünkü yakında başlayacak “Black Friday- Kara Cuma” çılgınlığı öncesi eskiyenleri elden çıkarmak ya da bu alışveriş öncesi kaynakları çoğaltmak için yapılırmış bu etkinlikler. “Black Friday- Kara Cuma” başladığında ise geceden sıraya girerek mağazaların açılması beklenirmiş, bu mağazalar sabaha karşı 03:00 ile 05:00 arası açılınca milletin hücumuna uğrarmış.

Benim bildiği hikâye buydu ve adının kara Cuma olduğunu bilmiyordum. Bundan beş yıl önce bazı mağazaların kapısında “Black Friday- Kara Cuma” indirimler acele edin yazmasına rağmen bizde çok dillendirilmedi. Sebebi ise açıktı ürünlerin fiyatların üzeri çizilmiş sonra indirim gibi pazarlanmaya çalışılmıştı. Yer mi? Anadolu çocuğu, tabi yurt dışında durum bizdekinden farklıydı. Amerika, Kanada ardından İngiltere’de sonra diğer Avrupa ülkelerine yıllar önce başlayan etkinlik üç yıl kadar önce “Black Friday- Kara Cuma” adıyla ardı arkası kesilmeyen reklamlarla duyulmaya başlayınca olanlar oldu.

Size az önce değindiğim bunlar dış mihrakların oyunu, Cuma mübarek gün, Cuma kara değil hayırlıdır, yeni adet çıkarmayın şeklinde sert tepkiler çoğalınca bu yıl dikkat ettim ki:

#Alışveriş çılgınlığı

#Muhteşem Cuma

#Müthiş Cuma

#Cuma Aşkına

#Efsane Cuma

#Black sale

#Harika Cuma

#Mega Cuma

#Efsane Günler

#İndirim Günleri

#Büyüksün Cuma

#Kara kasım (Sanki İstanbul’un kabadayısından bahsediyor)

#Black November

#Şahane bahane günleri

#İndirim Festivali

#İnfest

#İndifest (Yakında buna karşı çıkan olabilir.)

#Kara Cuma (Orjinaline bağlı kalmaya çalışanlar.)

#Black Friday (Nasılsa kimse durumu çakmıyor.)

#Çılgın alışveriş günleri

Sanırım tepkiler yerini bulmuş ama satıcılar bir düzgün isim belirleyememiş birlik olma sorunu var. Herkes bir yerlere çekmeye çalışıyor. Anlayacağınız tam Türk işi çözülmüş ya da karışmış daha doğru olacak. Bir akıl fikir sahibi çıkıp’ta söyleniyor madem milliyetçilik yapacaksın kara Cuma adına uyuz oluyorsun biz bunu Kara Pazar diye çevirmiyoruz. Hem Pazar alışveriş demek daha güzel olmaz mı? Kalın sağlıcakla benden bu kadar.

Son